کنجد، که به عنوان یکی از قدیمی‌ترین دانه‌های شناخته شده است، دارای خواص مغذی و سلامت‌بخش متعددی است. در ادامه به برخی از مهم‌ترین خواص کنجد اشاره شده است:
سرشار از مواد مغذی: کنجد منبع عالی از مواد معدنی مانند منگنز، مس، کلسیم، منیزیم، فسفر، آهن، زینک، مولیبدن و سلنیوم است. همچنین حاوی ویتامین‌هایی مانند ویتامین B1 (تیامین) و ویتامین E است.
چربی‌های سالم: کنجد سرشار از چربی‌های اشباع‌نشده است که برای سلامت قلب مفید هستند. اسیدهای چرب موجود در کنجد، به ویژه اسیدهای چرب امگا-6، ممکن است به تنظیم لیپیدهای خونی و کاهش التهاب کمک کنند.
محافظت از قلب: دانه‌های کنجد به کاهش سطح کلسترول بد (LDL) کمک کرده و سطح کلسترول خوب (HDL) را حفظ یا افزایش می‌دهند، که این خود به سلامت قلبی عروقی منجر می‌شود.
محافظت در برابر دیابت: کنجد به تنظیم سطح گلوکز خون کمک کرده و مقاومت به انسولین را در افراد مبتلا به دیابت تیپ 2 کاهش می دهد.
تقویت استخوان‌ها: دانه‌های کنجد، به‌ویژه آن دسته که پوسته‌دار هستند، منبع خوبی از کلسیم هستند و می‌توانند به سلامت استخوان‌ها و پیشگیری از پوکی استخوان کمک کنند.
دارای خواص ضدالتهابی: مواد معدنی مانند مس موجود در کنجد به تسکین درد و التهاب ناشی از آرتریت روماتوئید کمک می‌کنند.
سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها: سزامول و سزامین، دو ماده موجود در کنجد، به محافظت از سلول‌‌‌ها در برابر آسیب‌های اکسیداتیو کمک می‌کنند.
بهبود عملکرد دستگاه هاضمه: فیبر موجود در کنجد به سلامت دستگاه گوارش کمک کرده و به پیشگیری از بیماری‌هایی نظیر یبوست کمک می کند.
تقویت سیستم ایمنی: ترکیب مواد معدنی و ویتامین‌های کنجد به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.
سلامت پوست و مو: همانند روغن ارده کنجد، دانه کنجد نیز به پوست و موی سالم کمک می کند، به‌ویژه به دلیل داشتن ویتامین E و چربی‌های سالم.
کاهش فشار خون: شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد مصرف کنجد به کاهش فشار خون کمک می کند.
بهره بردن از فواید کنجد نه تنها از طریق مصرف دانه‌های آن به صورت خام یا بو داده، بلکه از طریق افزودن آن به انواع غذاها مانند سالادها، ماهی و مرغ، نان‌ها، کراکرها، دسرها و حتی دمنوش‌ها امکان پذیر است.
کنجد یکی از دانه‌های چند کاربردی است که می‌تواند در تهیه‌ی بسیاری از محصولات و مواد غذایی مورد استفاده قرار گیرد. در ادامه به برخی از محصولات حاصل از کنجد و ویژگی‌های آن‌ها می‌پردازیم:
روغن کنجد: این روغن از فشردن دانه‌های کنجد به دست می‌آید و دارای طعم ملایم است که آن را برای پخت و پز و سرخ کردن مناسب می‌سازد. روغن کنجد در دو نوع وجود دارد: روغن کنجد تصفیه شده (بی‌رنگ و بی‌بو) و روغن کنجد بکر (با طعم و بوی قوی‌تر).
ارده: ارده از کنجد بوداده و آسیاب‌شده تهیه می‌گردد و اغلب به عنوان یک سس، شیرینی یا به عنوان پایه برای تهیه حلواهای سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
حلوا: حلوای کنجد (حلوا ارده) یک محصول قنادی سنتی است که از ترکیب ارده با شربت قند به دست می آید و ممکن است شامل موادی مانند گلاب یا عصاره وانیل برای عطر بهتر باشد.
شیره کنجد: شیره کنجد که گاهی از ترکیب ارده و شکر یا عسل تهیه می‌شود، در صورت خالص بودن، شیره‌ای است که از طریق فرایندهای خاصی از کنجد بدست می‌آید و برای شیرین کردن و طعم دهی به غذاها استفاده می‌شود.
طحینه: طحینه، که در برخی نقاط با نام تاهینی نیز شناخته می‌شود، یک پاستای صاف و لطیف تهیه شده از کنجد آسیاب شده است و به عنوان ماده اصلی در غذاهایی مثل حمص و بابا غنوش استفاده می‌شود.
کنجد های آماده تنقلات: کنجد در تهیه انواع بارهای انرژی، میوه‌جات خشک پوشیده شده با کنجد و تنقلات دیگر استفاده می‌گردد.
نان و شیرینی: کنجد اغلب برای تزئین نان‌ها و شیرینی‌ها استفاده می‌شود که به آن‌ها طعم و بافت دلچسبی می‌بخشد.
سس و چاشنی‌ها: کنجد در تهیه برخی از چاشنی‌ها و سس‌ها مانند سس کنجد و سس تریاکی به کار می‌رود.
به عنوان پایه برای ساخت مربا: در برخی از فرهنگ‌ها، کنجد را برای پخت مربا همراه با میوه‌ها به کار می‌برند.
در تزئین و طعم دهی به غذاها: کنجد یک افزودنی عالی برای سالادها، مخلوط‌های سبزی و طعم دهنده برای انواع خوراک و پلوها است.
کنجد نه تنها به دلیل طعم لذیذش بلکه به خاطر ارزش تغذیه‌ای بالای آن در سراسر جهان در انواع غذاها استفاده می‌شود. استفاده از کنجد می‌تواند به خوراکی های روزمره نه تنها لذت و فواید بیشتری ببخشد، بلکه میزان مصرف مواد مغذی و مفید را نیز افزایش دهد.
