روغن کنجد یا روغن ارده کنجد؟

روغن کنجد یا روغن ارده کنجد؟

روغن ارده کنجد در نظر بسیاری از مصرف کنندگان همان روغن کنجد محسوب می‌شود و در خرید روغن ارده کنجد خوراکی و درمانی این نظر در بسیاری از خریداران صادق است. اما باید توجه داشت که بین روغن ارده کنجد و روغن کنجد تفاوت وجود دارد. تفاوت اصلی بین این دو در نحوه استخراج این دو محصول روغنی است.

کدامیک ارزش دارویی دارد ؟

با رجوع به نظر حکما و طبیبان طب سنتی مشاهده می‌شود، عطاران دوران گذشته نیز به تفاوت بین این دو روغن وقوف کامل داشتند. چراکه بررسی و مطالعه آثار آنان نشان می‌دهد که روغن کنجد به طور کلی جهت مصرف خوراکی مضر و ممنوع است.

موارد استفاده از روغن کنجد در طب سنتی به صورت ضماد است و استفاده خوراکی از آن متداول نبوده. متاسفانه به علت عدم آگاهی مصرف‌کنندگان از خواص درمانی و دارویی این دو نوع روغن، شاهد هستیم مراکزی به وسیله دستگاه های روغن‌کشی از دانه کنجد مستقیما برای تولید روغن با نام اشتباه ارده استفاده می‌کنند.

خصوصیت پوسته لزج کنجد در طب سنتی باعث بروز برخی بیماری‌ها می‌شود که مهمترین و شایع‌ترین آن کبد چرب در افرادی است که از روغن کنجد به صورت خوراکی استفاده کرده‌اند. در حالی که روغن خوراکی پس از تبدیل کردن کنجد به ارده و روغن‌گیری از ارده به دست می آید.

روغن­ گیری از دانه کنجد

همان‌طور که اشاره شد، دلیل اصلی وجه تمایز روغن کنجد از روغن ارده کنجد روش روغن‌گیری از دانه گیاهی کنجد است. در روش صنعتی برای قابل استفاده شدن این روغن‌ها از روش‌های تصفیه صنعتی خاص استفاده می‌شود.

در روشی که به نام روش سرد (پرس سرد) موسوم است، میزان درجه حرارت به 40 درجه نمی‌رسد و در برخی موارد از درجه پایین‌تر نیز استفاده می‌شود. این روش در حقیقت یک روش مکانیکی برای استخراج روغن از دانه کنجد محسوب می‌شود و روغن به واسطه فشار بر دانه کنجد از آن خارج می‌شود.

این نوع استخراج روغن از دانه روغنی کنجد امروزه در بسیاری از مراکز تولید روغن انجام میشود در حالی که نمی‌توان آن را جزو روغن‌های خوراکی قلمداد کرد. تولید این نوع روغن‌ها صرفا جنبه تجاری دارد و نمی‌توان از آن به عنوان ماده‌ای برای درمان بیماری یا تقویت بدن استفاده نمود.

روغن کنجد در صورتی مفید است که به شیوه سنتی و غیرمستقیم (از ارده) تهیه شود. روش روغن گیری سنتی را در ادامه توضیح خواهیم داد.

تفاوت روغن ارده کنجد با روغن کنجد

آنچه از روش های بالا منتج شد، همان روغن کنجد است؛ ولی اگر این روش روغن‌گیری در مورد دانه کنجد بو داده یا تفت داده شده اجرا شود، روغن حاصل از این فرآیند، روغن ارده کنجد خواهد بود. ارده در حقیقت از بو دادن یا تفت دادن و سپس آسیاب کردن دانه کنجد حاصل می‌شود.

طرز تهیه روغن ارده کنجد

برای تهیه روغن ارده با کیفیت، لازم است دانه‌های کنجد خام حداقل به مدت هشت ساعت در آب خیسانده شوند تا آب به‌طور کامل در دانه خام نفوذ نماید. سپس دانه‌ها را در حرارت بالای 300 درجه سانتی‌گراد حرارت می‌دهند. از این طریق دانه کنجد با حفظ تمامی خصوصیات اصطلاحا بو داده می‌شود.

با آسیاب کردن کنجدهای بو داده شده، ماده خمیری به رنگ کرمی تولید می‌شود که اصطلاحا به آن ارده می‌گویند. ارده تولید شده به مرور زمان روغن خود را خارج می‌کند که با جمع‌آوری آن روغن ارده کنجد اصلی و با کیفیت را استحصال می‌کنند.

بیشتر بخوانید : تشخیص ارده مرغوب

مزایا و معایب روغن ارده کنجد و روغن کنجد

از روغن ارده کنجد در مصارف آشپزی و سالاد و خصوصا برای سرخ کردن مواد غذایی استفاده می‌شود. این روغن برخلاف روغن های مایع بازاری، تا 250 درجه سانتی گراد حرارت را به خوبی تحمل میکند بدون آنکه ضرری داشته باشد.

خوب است بدانید بویی مطبوع در مصرف روغن احساس می‌شود؛ تقریبا بویی شبیه به کنجد بوداده. اما روغن کنجد به واسطه بالا بودن اسیدیته، حاوی بوی نامطبوع است و  ضمنا نباید از آن برای مصارف خوراکی و سرخ‌کردنی استفاده کرد.

موضوع طعم روغن ارده کنجد نیز در سطح بالایی به ذائقه افراد بستگی دارد. ممکن است افرادی که سالهای متمادی از روغن های ناسالم استفاده کرده اند آن را مطلوب ندانند.

اما بسیاری از افراد طعم روغن ارده کنجد را مطلوب و دلنشین می‌دانند. نکته جالب اینجاست که ممکن است بعد از چند بار مصرف روغن ارده کنجد تحمل بوی روغن مایع برایتان چندان راحت نباشد.

خواص روغن ارده کنجد

چربی‌ها انواع مختلفی دارند که در طب از آن‌ها به عنوان چربی مضر یا چربی سالم یاد می‌شود. روغن ارده کنجد، سرشار از چربی‌های دارای حلقه اشباع نشده و غیر اشباع است که این موضوع در سطح بالایی بر سلامت قلب موثر واقع می‌شود. این موضوع در کنترل میزان کلسترول و چربی بد ارگان‌های بدن نیز موثر است.

روغن ارده کنجد بخورید و لاغر شوید!

شاید شنیده باشید که مصرف سرخ کردنی ها باعث چاقی میشود یا یا اینکه روغن را به کمترین میزان ممکن برسانید تا از چاقی در امان بمانید اما ما به شما میگوییم که غذاهایتان را با روغن ارده کنجد سرخ کنید و در حد متعادل (و نه کم) از آن در غذاهایتان استفاده کنید. هم لذت میبرید و هم لاغر خواهید شد.

افرادی بودند که صرفا با اصلاح روغن و فقط استفاده از روغن ارده کنجد در ماه اول چیزی بین دو تا سه کیلو کاهش وزن داشتند که چیز عجیبی نیست. این روغن بر خلاف روغن های بازار که طبع سرد دارند و سودازا هستند، گرم است و مواد غذایی با طبع گرم، اکثرا لاغر کننده اند.

درمان ریشه ای یبوست با روغن ارده کنجد

از روغن ارده کنجد در طب سنتی در هنگام بروز برخی اختلالات گوارشی نظیر یبوست به عنوان ملینی قوی استفاده می‌شد. روغن ارده کنجد باعث افزایش فعالیت های روده‌ای در فرد می‌شود.

اگر از یبوست رنج میبرید پله اول درمان اصلاح روغن است. دور روغن های جامد و مایع بازاری را خط بکشید و نتیجه را ملاحظه کنید.

بیشتر بخوانید : ارده و خواص آن

دیگر خواص روغن ارده کنجد

مالیدن این روغن به صورت و کف پا در طب سنتی برای ایجاد احساس آرامش و انجام یک خواب کامل قبل از خواب شبانه در کنار سایر تدابیر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

استفاده از روغن ارده کنجد به منظور حفظ بهداشت دهان و دندان نیز از دیگر خصوصیات این روغن است. این راه‌کار از ایام گذشته مورد استفاده قرار می‌گرفت.

گذشتگان برای حفظ سلامت دندان و لثه‌ها به جای مسواک زدن با خمیردندان از چرخاندن انواع روغن‌های گیاهی استفاده می‌کردند که رایج‌ترین آن‌ها روغن ارده کنجد بود.

غنای این روغن از عنصر زینک باعث افزایش مقاومت سیستم ایمنی بدن شده و عامل موثری در حفظ و شادابی پوست بدن محسوب می‌شود. این عنصر در تقویت و استحکام سیستم استخوان‌بندی بدن نیز نقش مهمی دارد.

وجود ویتامین‌های گروه B و E و وجود عناصر منیزیم، کلسیم و فسفر سبب شده است که از این روغن در جهت حفاظت از موهای سر در طب سنتی بهره گرفته شود.

مبارزه با رادیکال‌های آزاد روغن ارده کنجد سبب شده است که مصرف آن برای بیماری‌هایی نظیر پارکینسون و سرطان در کنار سایر تدابیر تجویز گردد. خصوصیت آنتی اکسیدانی روغن ارده کنجد آن را در درمان بیماری‌های عصبی و آرتروز نیز مطرح کرده است.

تهیه خمیر ارده به همراه روغن ارده کنجد می‌تواند به‌عنوان غذای مکمل برای کودکان مورد استفاده قرار گیرد. از این مکمل برای افزایش قدرت ایمنی بدن کودکان و جلوگیری از بیماری‌هایی نظیر سرماخوردگی استفاده می‌شود.

قدرت طعم دهندگی بالای روغن ارده کنجد سبب شده است که کدبانوهای آگاه از این روغن در اولویت برای مصارفی چون تهیه غذاهای برنجی و خورشتی و سرخکردنی، یا انواع سالاد استفاده نمایند.

در طب سنتی به طور کلی از روغن ارده کنجد به عنوان ملیّن رطوبت‌زا و عامل چاق کننده، رفع کننده صفرای سوخته سودا و درمانی برای تنگی نفس، سرفه خشک، زخم ریه و آسم، تشنج خشک و در نهایت ادرار سوختگی کودکان و سوزش ادرار استفاده می‌شود.

مضرات روغن کنجد 

تاکید طب سنتی در استفاده از مواد غذایی ارگانیک رعایت حالت اعتدال است و تفریط در استفاده از روغن دانه کنجد نیز باعث ایجاد ضرر در ارگان‌های بدن می‌شود.

از مضرات روغن کنجد می‌توان به بروز بیماری شایع کبد چرب غیر الکلی اشاره کرد که در عملکرد طبیعی کبد افراد ایجاد اخلال می‌کند. همچنین روغن کنجد تصفیه نشده، خطر ریسک انسداد رگ‌های قلبی و متعاقب آن افزایش احتمال سکته قلبی را فراهم می‌نماید. این موضوع به دلیل وجود رادیکال‌های آزاد باعث بروز پیری زودرس می‌شود.

مضرات روغن کنجد به علت بالا بودن میزان کالری آن در استفاده بی‌رویه به صورت افزایش وزن مصرف‌کننده بروز می‌کند. چاقی مفرط و مشکلات ثانویه از عوارض استفاده مفرط از این روغن هستند.

مصرف بی‌رویه از طریق ایجاد دیورتیکولیت با تاثیر بر انقباظ روده بزرگ سبب ایجاد دل درد و یبوست خواهد شد. آنافیلاکسی مشهودترین حساسیت گزارش شده از  مضرات روغن کنجد است که سبب افزایش فشار خون و ایجاد تنگی نفس در فرد می‌شود و می‌تواند تمامی ارگان‌های بدن را درگیر کند.

از دیگر مضرات روغن کنجد در مورد پوست‌های چرب شایع است که باعث تجمع بیشتر مواد زاید و روغنی در منافذ پوست می‌شود. این موضوع باعث ایجاد آلودگی‌های باکتریایی و قارچی ثانویه می‌شود.

مضرات روغن ارده کنجد

استفاده از ارده و مشتقات آن به طور کلی در بارداری ممنوع است. زیرا احتمال سقط جنین را افزایش می‌دهد. خانم های باردار بهتر است در دوران بارداری از روغن های جایگزین نظیر روغن زیتون و روغن حیوانی و محلی استفاده کنند. در بیماران مبتلا به اسهال مزمن استفاده از روغن ارده کنجد مضر بوده؛ چراکه این موضوع باعث تشدید بیماری خواهد شد.

نگهداری روغن ارده کنجد

به واسطه غنای این روغن از اسیدهای چرب اشباع نشده، جهت جلوگیری از کاهش خاصیت این روغن، برای نگهداری باید از محل خنک، خشک و به دور از تابش مستقیم نور آفتاب استفاده کنید. در صورت نگهداری درست، این روغن تا 7 سال قابلیت ماندگاری و استفاده دارد.

خرید انواع روغن کنجد، ارده و …